Rozejście mięśnia prostego - postępowanie i rehabilitacja

Rehabilitacja rozejścia mięśnia prostego brzucha (RMPB) - czyli co mnie czeka u fizjoterapeuty

Ciąża

Jeśli już w ciąży zauważalne są objawy sugerujące pojawienie się rozejścia mięśnia prostego brzucha (Diastasis Recti), to jest to najlepszy czas aby wdrożyć podstawowe zasady terapeutyczne i rozpocząć starania aby po porodzie móc cieszyć się funkcjonalnym, silnym i ładnie wyglądającym brzuchem.

Mówiąc o wprowadzaniu zasad terapeutycznych nie mamy oczywiście na myśli forsownych i obciążających ćwiczeń ani terapii manualnej mięśnia prostego brzucha (na to przyjdzie czas po porodzie, a w przypadku intensywnych ćwiczeń nawet dopiero po kilku miesiącach). Najważniejsze w ciąży jest nauczenie się prawidłowych nawyków, które nie tylko zabezpieczą brzuch i cały organizm przed ewentualnymi konsekwencjami, zmniejszą ryzyko nadmiernego rozciągnięcia kresy białej ale i ułatwią i przyspieszą terapię po porodzie.

Do podstawowych nawyków zaliczamy m.in.:

• prawidłowa postawa ciała,
• prawidłowe wykonywanie codziennych czynności np.  wstawanie, kaszlenie, kichanie, podnoszenie ciężarów, wypróżnianie się, , 
• prawidłowe oddychanie.

Dodatkowo, jeśli nie ma przeciwwskazań, możemy rozpocząć indywidualnie dostosowany trening. Ważne jest jednak aby ćwiczenia dobrane były do możliwość przyszłej mamy oraz aby wraz z zaawansowaniem ciąży, modyfikować ćwiczenia, dostosowując je do zmian zachodzących w organizmie (w tym także do zmian szerokości i kondycji kresy białej)

Jakie ćwiczenia wykonujemy, aby pomóc sobie w walce z rozejściem?

• ćwiczenia świadomościowe tj. uświadamiające istotę poszczególnych struktur w organizmie – klucz do sukcesu!
• ćwiczenia wzmacniające mięśnie głębokie (w ciąży – delikatne, o niskiej intensywności i z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa i indywidualnego dostosowania!)
• ćwiczenia dna miednicy (z zachowaniem podstawowych zasad oraz pamiętając o czekającym w niedalekiej przyszłości porodzie, w czasie którego dno miednicy powinno stanowić wsparcie i pomoc, a nie utrudnienie)

Połóg

Rozpoczęcie rehabilitacji w czasie połogu zalecane jest już w czasie pobytu na oddziale położniczym. Każda z nas powinna mieć świadomość co robić, aby wspomóc proces regeneracji brzucha. Nie chodzi tu o wysiłkowe ćwiczenia, lecz o świadomość jak wykonywać w sposób bezpieczny podstawowe czynności, takie jak wstawania i kładzenie się, karmienie i noszenie malucha itp.. Korzystając z ogromnych zasobów regeneracyjnych organizmu w okresie połogu warto również rozpocząć świadome aktywowanie mięśnia poprzecznego brzucha oraz mięśni dna miednicy. Dobrze jest również wprowadzić delikatne elementy automobilizacji brzucha (przepony, mięśnia prostego brzucha) aby przypomnieć mięśniom jak w prawidłowy sposób powinny się zachowywać. Nie bez znaczenia będzie tutaj również nauka oddychania, ponieważ po okresie ciąży mechanizm ten uległ pewnym zmianom. Pozostałe zasady są podobne do tych, którymi kierowałyśmy się w czasie rehabilitacji ciążowej. Szczególną uwagę należy również poświęcić na naukę prawidłowego karmienia piersią, noszenia maluszka oraz podnoszenia go np. w foteliku samochodowym (Czytaj Codzienne funkcjonowanie z rozstępem mięśnia prostego brzucha (RMPB)).

Kiedy świeżo upieczona mama nabierze nieco sił, może zgłosić się do fizjoterapeuty, który poza edukacją (codzienne nawyki, poprawa sylwetki, ergonomia w opiece nad maluszkiem, prawidłowe oddychanie oraz nauka ćwiczeń) w razie potrzeby zastosuje techniki manualne, które pomogą przywrócić optymalne funkcjonowanie organizmu. Czasem wystarczy, że praca manualna dotyczyć będzie jedynie obrębu brzucha, często jednak okazuje się że niezbędna jest praca nad całym ciałem (przepona, przykurczone mięśnie, blokady stawowe, zaburzenia powięziowe itp.).

W czasie wizyty fizjoterapeuta może również zaproponować zastosowanie kinesiotapingu, czyli oklejenia brzucha specjalnymi taśmami, których zadaniem jest danie tkankom informacji, w którym kierunku powinny pracować. Dla wielu kobiet jest to również doskonała informacja zwrotna odnośnie ich postawy ciała czy prawidłowego napinania mięśni brzucha. Dla osób ze znacznie osłabioną kresą białą, stanowi on również pewnego rodzaju zabezpieczenie przed nadmiernym obciążaniem, np. w sytuacji gdy nie wdrożono jeszcze w życie prawidłowego wstawania, kładzenia się czy dźwigania. Warto pamiętać, że kinesiotaping nie jest standardowym postępowaniem i to fizjoterapeuta wspólnie z pacjentem decydują o zasadności jego stosowania. 

Rehabilitacja rozejscia mięśnia prostego brzucha (RMPB) niezależnie od porodu 

Rehabilitacja rozejścia mięśnia prostego brzucha nigdy nie opiera się na ściśle określonym programie. Szukając jego przyczyn oraz odnajdując w organizmie zaburzenia utrudniające powrót powłok brzusznych do formy, fizjoterapeuta dobiera techniki pracy i ćwiczeń, które mają na celu przywrócenie równowagi w organizmie i w konsekwencji zażegnanie problemu jakim jest rozejście mięśnia prostego brzucha. Dobrana w sposób indywidualny rehabilitacja to połączenie świadomego, codziennego funkcjonowania w oparciu o prawidłowe nawyki, systematyczne, codzienne wykonywanie ćwiczeń rehabilitacyjnych (z absolutną pewnością co do poprawnej techniki) oraz wszelkiego rodzaju indywidualnie dobrane techniki manualne, oraz metody wspomagające (kinesiotaping) stosowane przez fizjoterapeutę w czasie spotkań terapeutycznych.