Codzienne funkcjonowanie RMPB

Mięśnie dna miednicy

Powód dla którego mówiąc o problemie rozejścia mięśnia prostego brzucha poruszamy także wątek treningu dna miednicy, najprościej wyjaśnić poprzez pewne porównanie. Organizm ludzki jest jak ogromna orkiestra. Aby dźwięk był czysty, wszystkie instrumenty (w odniesieniu do omawianego tematu  - mięśnie) muszą działać wspólnie. Żaden instrument w orkiestrze, tak jak żaden mięsień w ciele człowieka nie funkcjonuje idealnie, jeśli działa w pojedynkę. Tak też jest z przednią ścianą brzucha, która dla prawidłowego funkcjonowania, poza mięśniami głębokimi i powierzchownymi brzucha, potrzebuje także wsparcia przepony oddechowej, mięśni wielodzielnych oraz mięśni dna miednicy. Ogromnym błędem byłoby więc w czasie rehabilitacji Diastasis Recti skupienie się wyłącznie na mięśniach brzucha. Przywracanie równowagi i funkcjonalności przedniej ściany brzucha, to w ogromnej mierze praca właśnie z mięśniami dna miednicy. Dowodzą tego badania przeprowadzone przez Spitznagle i wsp. w 2007r, które wykazują, że wśród kobiet z rozejściem mięśnia prostego brzucha 66 % kobiet cierpi na takie dysfunkcje jak nietrzymanie moczu czy obniżenie narządu rodnego. Praca z tą grupą mięśniową jest więc elementem niezbędnym, stanowiącym obok oddychania, prawidłowych nawyków i nauki aktywacji mięśnia poprzecznego brzucha absolutną podstawą rehabilitacji.  
Ciąża oraz poród stanowią ogromne wyzwanie dla mięśni dna miednicy (potocznie zwanych mięśniami Kegla). Od ich kondycji zależy sprawność oraz prawidłowe funkcjonowanie narządów znajdujących się w ich obrębie, tj. pęcherza moczowego, macicy oraz odbytnicy.  Mięśnie dna miednicy umożliwiają odbywanie stosunków płciowych, utrzymanie ciąży, poród oraz prawidłowe wydalanie moczu i kału. Ich prawidłowe napięcie zapobiega powstawaniu takich problemów jak wysiłkowe nietrzymanie moczu czy wypadanie narządów rodnych. To także te mięśnie pozwalają kobiecie na odczuwanie satysfakcji ze współżycia, ponieważ dobrze ukrwiona tkanka jest również lepiej unerwiona, a to pozwala na głębsze doznania seksualne. Współpracując m.in. z mięśniami brzucha, prawidłowe napięcie mięśni dna miednicy w sposób pośredni powoduje aktywację mięśnia poprzecznego brzucha. Jest to zjawisko powszechnie wykorzystywane m.in. w rehabilitacji ciążowej i poporodowej. 
Zarówno w czasie ciąży jak i po porodzie unika się intensywnych ćwiczeń mięśni brzucha. Wiele kobiet (szczególnie tych, które przed ciążą nie były aktywne fizycznie), traci umiejętność świadomego aktywowania mięśni brzucha. Związane jest to z ich znacznym rozciągnięciem przez rosnącego maluszka oraz osłabionym czuciem głębokim. Wprowadzając rehabilitację Diastasis Recti dobrze jest zatem rozpocząć od bezpiecznego treningu - tj. nauki świadomego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy. Ich prawidłowe funkcjonowanie, pomoże aktywować mięśnie synergistyczne, czyli takie, które z nimi współpracują. Dzięki temu mięśnie brzucha zaczną stopniowo się aktywować, wzmacniać i współpracować, co pozwoli na wprowadzenie bardziej zaawansowanych elementów rehabilitacji. 
Istotne jest również aby podczas treningu dna miednicy kobieta nauczyła się, że mięśnie dna miednicy i mięśnie brzucha współpracują ze sobą także w czasie codziennych czynności, które nie wymagają ich świadomego napinania, np. podczas wstawania, podnoszenia ciężarów, noszenia maluszka śmiania się czy kichania. Ciało, które w pewnym stopniu utraciło w czasie ciąży i porodu umiejętność koordynowania współpracą podstawowych grup mięśniowych jest znacznie narażone na  konsekwencje w przypadku rozejścia mięśnia prostego brzucha. Chcąc zabezpieczyć powłoki brzuszne m.in. przed powstaniem przepukliny, należy pamiętać iż trening dna miednicy jest podstawowym i nieodzownym elementem ćwiczeń i rehabilitacji. 

Anatomia

Aby lepiej zrozumieć istotę funkcjonowania mięśni dna miednicy należy zapoznać się z podstawowymi  strukturami anatomicznymi.

Dno miednicy zbudowane jest z 3 warstw mięśni, które wzajemnie ze sobą współpracując, pełnią istotne funkcje w organizmie.

1. Warstwa zewnętrzna – charakterystyczną cechą tej warstwy mięśni jest możliwość samoistnego napinania się i rozluźniania bez konieczności angażowania pozostałych grup mięśniowych.
2. Warstwa środkowa – ważnym aspektem jest fakt, iż podczas napinania właśnie tej warstwy dochodzi do napięcia mięśnia poprzecznego brzucha pełniącego istotną rolę w naszym organizmie. 
3. Warstwa wewnętrzna – podstawowym zadaniem tej grupy mięśni jest kontrola oddawania moczu i kału, a także kontrola nad wszystkimi narządami znajdującymi się w miednicy mniejszej.

Jak ćwiczyć?

Chcąc zadbać o sprawne funkcjonowanie  tak ważnych dla kobiety mięśni dna miednicy Panie często sięgają po stereotypowe ćwiczenia tj. powstrzymywanie strumienia moczu w toalecie, wielokrotne zaciskanie mięśni z maksymalnym użyciem siły oraz utrzymywaniem napięcia przez długi czas, bez kontrolowanego ich rozluźnienia (podobne działanie ma noszenie przez dłuższy czas zaaplikowanych kulek Gejszy). Należy jednak podkreślić, że wykonywane w ten sposób ćwiczenia mają negatywny wpływ nie tylko dla mięśni ale dla całego układu uroginekologicznego. Zaburzone napięcie mięśniowe, narastające objawy ze strony wysiłkowego nietrzymania moczu, bolesność w czasie współżycia oraz infekcje w obrębie dróg moczowych (związane z zaleganiem moczu z powodu jego powstrzymywania w czasie mikcji), to tylko niektóre  z konsekwencji nieprawidłowego treningu. 
Rozpoczynając terapię (ćwiczenia) należy najpierw oceniać stan i napięcie podstawowe mięśni dna miednicy, ich zdolność do wykonywania skurczu i prawidłowego rozluźniania (tutaj zalecana jest konsultacja z fizjoterapeutą specjalizującym się w pracy z kobietami, który przeprowadzi szczegółowe badanie), a następnie zapoznać się z  techniką prawidłowego wykonywania ćwiczeń (indywidualnie dostosowanych). Należy tu podkreślić, że mięśnie dna miednicy nie tylko zaciskają się (tak jak podczas powstrzymywania strumienia moczu – choć nigdy nie traktujemy tego jako ćwiczenie) ale także unoszą się do góry. Jest to podstawowa, aczkolwiek najczęściej pomijana zasada treningu. Dodatkowo warto pamiętać o istocie prawidłowego oddychania podczas skurczu i rozluźniania mięśni oraz o zachowaniu równowagi pomiędzy napięciem a fazą rozluźnienia. Jak się więc okazuje, trening dna miednicy nie jest tak prosty jak mogłoby się początkowo wydawać. Znajomość anatomii oraz współfunkcjonowania dna miednicy z resztą organizmu są niezbędne dla prawidłowego, i przede wszystkim BEZPIECZNEGO treningu.