Rozejście mięśnia prostego w ciąży

Jak unikać rozejścia mięśnia prostego brzucha będąc w ciąży

Profilaktyka rozstępu w czasie ciąży 

Rozejście mięśnia prostego brzucha, jest naturalnym zjawiskiem w ciąży w okresie III trymestru. Powłoki brzuszne rozciągane przez wzrastającego maluszka, muszą się  wydłużyć a głowy mięśnia prostego rozejść na boki, przez co poszerza się kresa znajdująca się pomiędzy nimi.

Przyszłe mamy,  pragnąc w jak najlepszy sposób zadbać o swój brzuch już w czasie ciąży najczęściej szukają odpowiedzi na następujące pytania :

• Czy w ciąży może wystąpić rozejście niefizjologiczne?
• Czy możemy w jakikolwiek sposób zmniejszyć ryzyko nadmiernego rozciągnięcia powłok brzusznych, a tym samym rozstępu?
• Czy możemy zapobiec powstaniu przepukliny?

Przede wszystkim pamiętajmy, że nasz brzuch (a tym samym powłoki brzuszne) rozciągają się robiąc miejsce dla małego człowieka, któremu powinnyśmy zapewnić niezakłóconą możliwość wzrostu i rozwoju. Rozciąganie powłok brzusznych jest zatem normalne a wręcz konieczne. Jednakże często obserwuje się u ciężarnych niefizjologiczne (nadmierne) rozejście mięśnia prostego oraz znaczne ścieńczenie kresy białej.

Czym się to najczęściej objawia? Stożkiem wzdłuż linii środkowej brzucha, najczęściej od mostka do pępka, rzadziej aż po spojenie łonowe, w czasie wstawania/kładzenia się lub unoszenia głowy w pozycji leżącej. Jak to możliwe, że u części kobiet problem ten występuje a u innych nie?

Wiele zależy od genetyki (podobnie jak występowanie rozstępów skórnych) oraz od jakości kolagenu w ciele. Innym czynnikiem jest stan mięśniowo – powięziowy kobiety zarówno przed ciążą oraz w jej trakcie. Rodzi się zatem pytanie, czy występują czynniki ryzyka na które mamy wpływ w ciąży? Owszem! Poza czynnikami wymienionymi na stronie rmpb.pl (→ Przyczyny oraz czynniki ryzyka rozejścia mięśnia prostego brzucha) , wyróżniamy również takie, z którymi możemy pracować w gabinecie fizjoterapeutycznym oraz samodzielnie w domu: 

• Nadmierne napięcie mięśnia prostego brzucha (mięśnie nieelastyczne)
• Osłabienie kresy białej związane z przetrenowaniem 
• Osłabienie kresy białej w związku z nadmiernym ciśnieniem śródbrzusznym podczas  codziennego funkcjonowanie ( dźwiganie, wstawanie i kładzenie się na wprost, parcie w toalecie itp. )
• Zła postawa ciała, która sprzyja nadmiernemu obciążeniu kresy 
• Dysbalans  mięśniowo – powięziowy
• Duży przyrost masy ciała w ciąży
• Otłuszczenie narządów wewnętrznych (otyłość)

Patrząc  zatem na czynniki ryzyka, śmiało możemy stwierdzić, że istnieje całkiem spore „pole do popisu” jeśli chodzi o prewencję nadmiernego rozejścia mięśnia prostego oraz zabezpieczenie kresy białej przed jej pęknięciem i powstaniem przepukliny.

Co zatem przyszła mama powinna robić?

1. Być pod opieką fizjoterapeuty – wyrówna on za pomocą terapii manualnej oraz kinesiotapingu,  dysbalans mięśniowy oraz pomoże w neutralizacji napięć co znacznie ułatwi pracę nad postawą ciała oraz przyśpieszy proces regeneracji po porodzie. 

2. Kinesiotaping – stanowi dodatkowe zabezpieczenie kresy białej jak również wspomaga rozluźnianie nadmiernie napiętych mięśni np. m. przykręgosłupowych. 

3. Ćwiczenia – odpowiednio przygotowane i zawsze indywidualnie dostosowane pod możliwości oraz potrzeby przyszłej mamy. Ćwiczenia pomogą wzmocnić mięśnie nadmiernie rozciągnięte oraz rozluźnić mięśnie napięte. 

4. Dieta – dostarczy składników pozytywnie działających na kresę białą. Dużą podaż wody (kolagen składa się aż w 70% z wody), witamina C (bierze udział w syntezie kolagenu). Wg badań, pozytywny wpływ na stan tkanki łącznej ma także żelatyna. Prawidłowa dieta zmniejszy również ryzyko wystąpienia zaparć, które w ogromnej mierze obciążają powłoki brzuszne podczas parcia w toalecie.

5. Prawidłowe nawyki – tak naprawdę najważniejszy element! Bez niego nie ma mowy o profilaktyce przeciw rozejściu mięśnia prostego brzucha. 

Które spośród nawyków są najistotniejsze?

Chciałoby się powiedzieć, że wszystkie, jednak skupmy się na tych które są naprawdę absolutną podstawą:

• wstawanie i kładzenie się przez bok (brzuch nie powinien się napinać)
• unikanie parcia (pamiętaj o tym szczególnie w czasie korzystania z toalety)
• nie dźwigaj – jeśli jednak musisz, zrób to w sposób świadomy (przykucnij, napnij dno miednicy oraz mięsień poprzeczny brzucha a następnie robiąc wydech podnosząc ciężar jak najbliżej swojego ciała)
• kichanie i kaszel w pozycji stojącej poprzez skręt w bok
• nie wykonuj ćwiczeń zwiększających tłocznię brzuszną (np. brzuszków, planków (desek) lub ćwiczeń wymagających podniesienia obu nóg jednocześnie)
• zachowywanie prawidłowej sylwetki

6. Świadomość swojego ciała – umiejętność generowania prawidłowych napięć, rozluźniania i relaksacji oraz wykonywania w sposób poprawny technicznie ćwiczeń ruchowych, umożliwia w sposób harmonijny funkcjonować organizmowi. Przygotowuje również do wyzwania jakim jest sam poród (głównie naturalny). Świadomość ciała w ciąży, znacznie przyśpiesza również proces rehabilitacji szpitalnej oraz połogowej już w domu

Podsumowując, można stwierdzić iż rozejście mięśnia prostego brzucha, choć w czasie ciąży stanowi fizjologię umożliwiającą Maluszkowi prawidłowy wzrost, warte jest poświęcenia szczególnej uwagi. Profilaktyka oraz wczesna interwencja rehabilitacyjna pomoże bowiem zminimalizować ryzyko nadmiernego (patologicznego) rozciągnięcia kresy białej a tym samym ułatwi regenerację poporodową oraz przyśpieszy powrót do pełni sprawności zarówno fizycznej jak i zdrowotnej świeżo upieczonej mamy.