Wywiad ze specjalistą ginekologiem- położnikiem Dariuszem Zarotyńskim
Czy problem RMPB jest powszechny wśród pacjentek po porodzie?
Rozstęp mięśnia prostego brzucha u kobiet po porodzie występuje dość często, natomiast nie można powiedzieć, że jest powszechny. Obecnie dzięki temu, że wzrosła świadomość kobiet w ciąży, możliwa jest przede wszystkim edukacja i profilaktyka. Coraz więcej kobiet w pełnej harmonii stara się godzić właściwą troskę o ciążę, z dbaniem o własne zdrowie i dobre samopoczucie. Dzięki wieloletniej współpracy z fizjoteraputami z Centrum Medycznego Meavita w zakresie opieki nad kobietą w ciąży, mogę obserwować jak istotnym czynnikiem jest odpowiednia edukacja, wprowadzona już od pierwszych tygodni ciąży. Mam nadzieję, że przy następnej okazji omawiając częstość występowania rozejścia mięśnia prostego brzucha (RMPB) po porodzie słowo dość często będę mógł zamienić na sporadycznie.
Czy wiek kobiety ma wpływ na powstawanie i zamykanie rozstępu?
Każdy z nas doświadcza zmian wraz z upływem czasu, to jest oczywiste. Zmieniają się między innymi budowa tkanek oraz produkcja hormonów, co ma ogromny wpływ zarówno na powstanie jak i regenerację RMPB. To że natura postawiła wyżej poprzeczkę mobilizuje kobiety do bardziej wytężonego wysiłku, a dzięki temu uzyskują oczekiwane efekty.
Czy każdy ginekolog jest w stanie ocenić czy RMPB się pojawiło?
Oczywiście. Ginekolog stanowi ważne ogniwo, nie tylko w rozpoznaniu RMPB ale również edukacji, tym bardziej, że jego następstwa to nie tylko jak często się uważa kwestia urody. RMPB może mieć zdecydowanie poważniejsze następstwa np dla narządu rodnego jak i całej miednicy mniejszej.
Czy mając rozejście można ponownie zajść w ciążę?
Tak, RMPB nie jest przeciwwskazaniem do planowania kolejnej ciąży.
Czy rozejście w ciąży stanowi zagrożenie dla matki lub dziecka?
Rozejście mięśni prostych brzucha nie stanowi zagrożenia dla kobiety w ciąży ani dla jej nienarodzonego dziecka.
Dlaczego tak niewielu lekarzy ginekologów zwraca uwagę pacjentkom na RMPB? Dlaczego tak rzadko jest to zauważane?
Przyczyn w tym przypadku jest co najmniej kilka. Począwszy od czasu jaki lekarz może przeznaczyć na wizytę, aż po brak możliwości odpowiedniego poprowadzenia dalej osoby z RMPB.
W dużej części placówek lekarz na wizytę ma przeznazone kilka - kilkanascie minut. Jest to czas , który najczęściej wystarcza do wyjaśnienia podstawowych problemów ginekologicznych i położniczych , ale w mojej opinii praktycznie uniemożliwia omawianie i promowanie w tak szerokim zakresie zachowań profilaktycznych.
Nie do pominięcia jest niewielka ilość materiałów, z których ginekolog mógłby czerpać odpowiednią wiedzę, tak aby był świadomy korzyści które wynikają z diagnostyki RMPB.
Bardzo istotnym elementem jest to co dzieje się w przypadku, jeżeli lekarz zaczyna zwracać uwagę i rozpozna RMPB co dalej. Problem jest w niewielkiej ilości przeszkolonych i to w podstawoym zakresie fizjoterpautów. Ale dzięki takim przedsięwzięciom jak portal diastasisrectistop.com mam nadzieję, że uda się przekonać jak największa liczbę ginekologów do takiej diagnostyki, a z drugiej strony zachęci fizjoteraputów do odpowiedniego szkolenia, tak aby wspólna praca przyczyniła się do poprawy jakości życia kobiet. A to będzie najlepszym argumentem dla jeszcze nieprzekonanych.
Dlaczego taką rzadkością jest współpraca ginekologa – położnika z fizjoterapeutą?
Musimy sobie zdać sprawę, iż pomimo tego, że w Polsce jesto około 50 tysięcy fizjoterpautów, to oceniam, że jedynie kilku, może kilkunastu w Polsce jest na najwyższym eksperckim poziomie, z odpowiednim doświadczeniem, umiejętnościami w zakresie technik manualnych, ultrasonografii, a także mających możliwość bezpośredniej współpracy z ginekologiem i chirurgiem. Dlatego na dzień dzisiejszy, nawet pomimo chęci obydwu stron: ginekologów i fizjoteraputów, profesjonalnych ośrodków, świadczących usługi holistycznej opieki nad kobietą, będzie przybywać bardzo powoli.
Kiedy rozpocząć rehabilitację?
Na ćwiczenia, jak i na naukę nigdy nie jest za późno, niemniej najlepsze efekty osiąga się kiedy edukacja wprowadzana jest na początku ciąży lub jeszcze przed nią. W sytuacja kiedy RMPB nie łączy się z ciążą najlepiej niezwłocznie po stwierdzeniu RMPB udać się do fizjoterapeuty specjalizującego się w pracy z kobietami.
Czy w połogu można ćwiczyć?
Tak, jest to doskonały okres na efektywne ćwiczenia. Istotne jest jednak, aby wprowadzać aktywność ruchową ostrożnie i rozsądnie, nie obciążając nadmiernie organizmu. Sporym zagrożeniem jest to, że z pozoru idealne ćwiczenia, mogą spotęgować problemy, zamiast zmniejszać niepokojące objawy. Pomoc fizjoterapuety może się okazać kluczem do sukcesu.
Dlaczego u części kobiet w czasie cc głowy mieśnia prostego są zszywane do pępka a u innych nie?
W ciągu ostatních 30 lat, nastąpiła ogromna zmiana podczas wykonywania cięć cesarskich. Zmieniła się nie tylko technika operacyjna, ale też rodzaj nici i igły. Cięcie cesarskie wykonywane sposobem Pfannenstiela zostało wyparte przez nowszą metodę - Misglav Ladach. W przypadku pierwszego z nich powięź jest rozcinana nożyczkami, natomiast podczas cięcia cesarskiego sposobem Misglav Ladach rozsuwana palcami na boki. Również w praktyce najczęściej odmiennie traktuje się szycie mięśni prostych brzucha, zszywając je w przypadku sposbu Pfannenistiela, a nie zaopatrująć w nowszej motedzie. Odnoszę wrażenie, że jednak coraz więcej ginekologów zszywa mięśnie proste niezależnie od zastosowanej techniki.
Ostateczną decyzję podejmuje lekarz wykonujący cięcie cesarskie w zależności od warunków operacyjnych i od niego zależy czy warstwa ta będzie zeszyta i w jakim zakresie.
Czy rodzaj porodu może wpłynąć na powiększenie się rozejścia? Poród siłami natury czy cc bardziej sprzyja powiększeniu lub powstaniu rozejścia?
Odnoszę wrażenie, że kobiety po cięciu cesarskim podczas wizyt poporodowych częściej zgłaszają powiększenie się rozejścia mięśnia prostego brzucha.
Czy duże rozejście po wcześniejszej ciąży jest wskazaniem do cesarskiego cięcia?
Nie. Wskazania do cięcia cesarskiego są określone przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i RMPB nie jest wskazaniem do cięcia cesarskiego.
Czy stan po poprzednim cc ma wpływ na powstawanie rozejścia czy częściej powstaje u kobiet po wcześniejszych cc czy nie ma to znaczenia?
Podczas cięcia cesarskiego rozsuwa się mięśnie proste, co jest konieczne do tego aby można było uwidocznić mięsień macicy, a po jego nacięciu wydobyć maluszka. W związku z tym następuje większa ingerencja w mięśnie proste niż podczas porodu siłami natury. W praktyce to się potwierdza.
lek. med. Dariusz Zarotyński
Specjalista ginekolog-położnik, absolwent Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie. Certyfikowany ultrasonografista Sekcji Ultrasonograficznej Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Fetal Medicine Foundation. Współautor prac naukowych. Zawodowo związany z Centrum Medycznym Meavita w Krakowie, gdzie zajmuje się kompleksową opieką nad kobietami w zakresie położnictwa i ginekologii.
